معمولا توصیه می شود برای دستیابی به نتایج مطمئن ، صاحبین کسب و کار ارزیابی شرکت خود را شخصا انجام ندهند. اما برای اینکه بتوان شرکت خود را به خوبی قیمت گذاری کنید و ارزش آن را تعیین کنید باید از شرکت های ارزیابی معتبر و حرفه ای در این امر استفاده کنید.
در رویکردهای مبتی بر دارایی ها ارزیابی کسب و کارها تماما با بررسی مجموع تمامی سرمایه گذاری های انجام شده به روی کسب و کار مورد نظر انجام می شود.
دلایل زیادی برای ارزیابی کسب و کار وجود دارند ، ازجمله این دلایل میتوان به فروش بخشی از سهام شرکت و یا کل شرکت، تامین مالی و رفع جریان نقدینگی کم و جذب سرمایه گذار و یا اضافه کردن تعداد سهامداران شرکت اشاره کرد. ارزیابی کسب و کار به سیستم مدیریت این امکان را میدهد تا در صورت نیاز فعالیت خود را بدون وقفه انجام دهند.
معمولا توصیه می شود برای دستیابی به نتایج مطمئن ، صاحبین کسب و کار ارزیابی شرکت خود را شخصا انجام ندهند. اما برای اینکه بتوان شرکت خود را به خوبی قیمت گذاری کنید و ارزش آن را تعیین کنید باید از شرکت های ارزیابی معتبر و حرفه ای در این امر استفاده کنید.
حسابدارها و ارزیاب ها به طور کلی از شاخص های مختلفی برای تعیین ارزش و قیمت گذاری یک شرکت استفاده می کنند.

رویکردهای مبتی بر دارایی ها
این روش ارزیابی کسب و کارها تماما با بررسی مجموع تمامی سرمایه گذاری های انجام شده به روی کسب و کار مورد نظر انجام می شود. این روش ارزیابی بر اساس مقدار نقدینگی شرکت است. ارزیابی دارایی ها شامل لیست کامل دارایی های ثبت شده در ترازنامه شرکت است که ارزش بدهی های شرکت را محاسبه می کند.
مقدار نقدینگی شرکت نیز با توجه به ارزش دارایی ها به هنگام فروش اموال و دریافت پول نقد گفته می شود.

• ارزش گذاری کسب و کارهای خصوصی
ارزش گذاری کسب و کارهای خصوصی امر بسیار دشوارتر و پیچیده تری است، چرا که برخی اموال و دارایی ها متعلق به صاحب کسب و کار است و تفکیک اموال و دارایی های شخصی و شرکتی این کار را بسیار دشوار می کند. به عنوان مثال: تفکیک دارایی های شخصی در کسب و کارهایی مانند پیمانکاران باغ ها و طراحان فضای سبز را در نظر بگیرید. ابزارها و ماشین آلاتی که در این کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرند می تواند تحت مالکیت هر دو (شرکت و صاحب کسب و کار) باشد. به همین دلیل خریدار این کسب و کار باید بتواند اموال ها و دارایی هایی که مالک شرکت قصد فروش آنها را دارد به خوبی تشخیص دهد.

ارزش درآمد
ارزش درآمد شرکت بر پایه توانایی شرکت مورد نظر در درآمدزایی و افزایش ارزش های آن است. یکی از روش های متداول در ارزش درآمد، سرمایه گذاری درآمدهای قبلی است. با استفاده از این روش ارزیاب می تواند با بازبینی و بررسی روند درآمدهای گذشته، مقدار جریان نقدی مشخصی را برای کسب و کار موردنظر خود تعیین کند که در این حالت مقدار جریان نقدی را ضرب در شاخص سرمایه گذاری می کنند.
شاخص سرمایه گذاری انعکاس نرخ بازگشتی است که خریدار به ازای مقدار پول سرمایه گذاری خود انتظار دارد سود کسب کند.

•تنزیل درآمدهای آتی
روش دیگری از ارزش درآمد برای ارزیابی کسب و کار است که مقدار آن حاصل تقسیم متوسط ارزش حجم معاملات آتی (پیش بینی ارزش در آینده) به شاخص سرمایه گذاری است.
اما ارزیابی کسب و کارهای خصوصی برای بررسی متوسط درآمدهای گذشته امری بس دشوار و پیچیده است. از طرفی وفاداری مشتریان نیز در کسب و کارهای خصوصی تا حد زیادی وابسته به مالک کسب و کار است. به همین جهت از دیدگاه مشتری مدیر و یا مالک جدید باید بتواند همان کیفیت کار در سیستم گذشته را رعایت کند. به همین منظور در ارزیابی کسب و کارهای خصوصی باید درصدی از کاهش مشتریان به دلیل تغییر سیستم مدیریت را نیز تخمین زد.

عملکرد ارزش بازار
از این شاخص برای مقایسه کسب و کارهای مشابه استفاده می کنند. اما لازم به ذکر است که تنها زمانی این شاخص می تواند نتایج درست و قابل اطمینانی داشته باشد که تعداد کسب و کارهای مشابه به حد کافی باشد. تعیین ارزش کسب و کارهای شخصی نیز بر اساس ارزش بازار امر دشواری است. به این دلیل که کسب و کارهای خصوصی توسط مالکین شخصی خود اداره می شوند بنابراین پیدا کردن اطلاعات عمومی و سوابق فروش و گزارش های مالی آنها کار آسانی نمی باشد.

•تاثیر شروط غیر رقابتی به روی ارزیابی کسب و کار
شرایط غیر رقابتی شامل توافق نامه های فروش یک کسب و کار است، طبیعی است که هیچ سرمایه گذاری تمایل خرید کسب و کاری را ندارد که وابستگی و اعتبار آن به سیستم مدیریت و مالک آن زیاد باشد.
معمولا شروط غیر رقابتی شامل عوامل ذیل هستند:
منع فروشنده از راه اندازی کسب و کار مشابه در منطقه
تعیین زمان برای منع فروشنده از راه اندازی کسب و کار مشابه (به عنوان مثال فروشنده به مدت ۵ سال حق فعالیت و رقابت در کسب و کار مشابه را ندارد)
شروط غیر رقابتی یکی از قانونی ترین ارکان، در توافقنامه های خرید و فروش کسب و کارها بین طرفین است. از دیدگاه حقوقی باید تمامی عواقب و شروط عدم رعایت این شرایط در قرار داد به خوبی تعریف شود. از آنجایی که این شروط در دادگاه ها به رسمیت شناخته می شوند بنابراین باید به هنگام تنظیم قرار داد توسط نمایندگان حقوقی شرکت ها (فروشنده و خریدار کسب و کار) به خوبی بررسی شوند.

ارزیابی فرانچایزها
در توافقنامه های کسب و کارهایی که به صورت فرانچایز می باشند، شرایط واگذاری و فروش کسب و کار با توجه به شرایط تعیین شده فروشنده می توانند متغیر باشند. ممکن است در برخی قراردادها ذکر شود که فروشنده تنها حق دارد کسب و کار واگذار شده را از خریدار مجددا با همان قیمت ثابت خریداری کند. و یا عوامل دیگری مانند تعیین مکان، همکاری و کلیه عواملی که بتواند به عملکرد مستمر کسب و کار کمک کند را در قرار داد ذکر کنند.

نتیجه گیری
برای ارزیابی یک کسب و کار و تعیین ارزش آن می توانید از روش های ذکر شده و بسیاری روش های دیگر استفاده کنید اما از آنجا که ارزیابی تا حد زیادی بستگی به تجربه فرد ارزیاب دارد توصیه می شود تا از مشاوران حرفه ای در این کار استفاده کنید. معمولا توصیه می شود تا برای دستیابی به نتایج قابل اعتماد و صحیح از خدمات شرکت های ارزیابی معتبر و حرفه ای در این امر بهره ببرید.